Lozan anlaşması öncesi seçimlerin yapıldığını, meclisteki vekillerin yenilendiğni ve daha sonra Lozan anlaşmasının yapılarak meclis tarafından onaylandığını, hemen arkasından ülkemizde havacılık ile ilgili çalışmaların hızlandığını görüyoruz.
1920 yılında yarbay rütbesindeyken Ankara hükümeti ile temaslara başlayan, albay rütbesine çıkarılarak Fransa’nın Ankara hükümeti nezdinde temsilcisi yapılan Mösyö Mougin, Cumhuriyetin kurulması ile General rütbesine terfi ettirilerek Fransa’nın büyükelçisi oldu. Mösyö Mougin’in çalışmaları sonucu uzun süredir bekletilen CFRNA (Compagnie Franco-Roumaine de Navigation Aérienne – Franko Romen Hava Seyir ve Sefer Şirketi – dönemindeki adı ile Franko-Romen Seyr ü Sefer-i Havaiye Kumpanyası) şirketine, Fransa meclisinin Lozan anlaşmasını onaylaması sonrası, Yeşilköyde havalimanı işletilmesi ile ilgili izinler verildi. CFRNA ülkemiz sınırları içinde de yolcu ve posta taşımak istiyordu, ancak ülkemizde temsilcisi olmayan Almanya adına İsveç elçisi devreye girdi ve Almanya’nın da ülkemiz sınırları içinde havacılık konusunda önerileri olduğunu belirtti.
1923 yılı sonlarında dönemin Hava Kuvvetleri komutanı (Kuvay-ı Havaiye müfettişi) olan Albay Muzaffer Bey (daha sonra Ergüder) başkanlığında iki karacı pilot, iki denizci pilot ve tabi ki Vecihi Bey’den (daha sonra Hürkuş) oluşan bir heyet; Fransa, İngiltere, Almanya ve İtalya’yı kapsayan bir inceleme gezisine çıktılar. Bu gezi sonucunda 1924 yılı başında İtalya’dan Aero Espresso İtaliana ve Almanya’dan Junkers ve Rohrbach şirketlerinden ülkemiz havacılığı için önerileri istenildi.
![]() |
İtalya’da Türk havacılık heyeti ile yapılan görüşmeler sonrası Aero Espresso İtalyana şirketince yazılan teklif mektubu |
![]() |
Junkers F 13 uçağı Ankara’da |
![]() |
Junkers uçağı tarafından taşınan hava postası zarfı 1993 tarihinde İsfila müzayedesinde satılan Albert Haskiya koleksiyonundan |
![]() |
Ozan Kuntay koleksiyonundan hatıra amacı ile damgalanmış Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumisi (daha sonra Anadolu Ajansı) İstihbarat dairesi müdürü Alaettin Bey’in kartviziti |
![]() |
Ankara’dan İstanbul’a hava postası ile gönderilmiş mektup |
![]() |
İstanbul’dan Ankara’ya hava postası ile gönderilmiş mektup |
Hava postası ile taşınan mektuplar yukarıda görülen özel damgalar ile damgalanmıştır. Damgalarda eski yazı ile ve Fransızca olarak Hava postaları ve şehir adı; Ankara veya İstanbul yer almakta idi. damga bazen zarfın arkasına varış damgası olarak da kullanılmıştır.
Aşağıda uçuş olmayan bir günde Hava postaları damgası ile damgalanmış bir antiye kartletr görülmektedir. Albert Haskiya koleksiyonundan bu antiye hava postası ile gönderilmemesine karşın o sırada Ankara’da Genel Kurmay’da görev yapan üretken filatelistimiz İsmail Hakkı Okday tarafından bir arkadaşı için özel olarak damgalatılmıştır.