Birinci dünya savaşı sonrasında savaşta kaybeden ülkeler ile yapılan barış anlaşmaları, askeri havacılık alanında Almanya ve Avusturya’ya kısıtlamalar getirdi, bu yüzden Almanya havacılık çalışmalarını posta ve sportif havacılık gibi sivil alanlara kaydırdı. Fransa ve İtalya’da da hava postaları alanında yoğun çalışmalar yapılıyordu. Havacılığa ise dünyanın bütün ülkelerinde büyük bir ilgi vardı.
 |
| 1922 yılında İsviçre’nin Zürih şehrinde yapılan hava etkinlikleri anısına hazırlanan bir kartpostal, Samsun şehrimizde bir koleksiyoncuya gönderilmiş. Gerek cumhuriyet öncesinde gerek erken cumhuriyet döneminde Samsun şehrimizde yoğunlaşmış kartpostal ve pul değiş tokuşu (mübadele) yapan koleksiyoncular olduğunu belirteyim. |
 |
| Lozan barış görüşmelerinin yapıldığı merkezden gönderilmiş Fransa’nın Paris şehrinden hava postası ile İngiltere’nin Londra şehrine gitmiş ve barış görüşmeleri merkezine geri gelmiş bir zarf. |
Ülkemizde ise pek çok konuda olduğu gibi havacılık konusunda yapılacak çalışmalar ve anlaşmalar için, Kurtuluş savaşımızın sonuçlanarak ülkemizin hızlı ve ileri adımlar
atmasında en önemli dönüm noktası olan Lozan barış görüşmelerinin sonuçlanması bekleniyordu.
 |
| CFRNA şirketi ile Osmanlı devleti arasında yapılan dönemin İçişleri bakanı (Dahiliye nazırı) Reşit Mümtaz Paşa ve Genel Müdür Fleuriue imzalı 1920 tarihli protokol 2. madde CFRNA şirketine ülkemiz üzerinde yolcu, eşya ve posta taşıma , 3. madde ise topraklarımıza iniş haklarını veriyor, 6. maddeye göre protokol beş yıl geçerli |
 |
| CFRNA tarafından posta idaremizden istenen hava postası ücretleri |
 |
| Barış anlaşmasının yaklaşması üzerine CFRNA şirketi TBMM hükümeti İstanbul temsilcisi olan Adnan Bey (sonradan Adıvar) ile görüşmelere başlıyor. |
Bütün bu çalışmalara karşı CFRNA ülkemizin posta idaresi ile bir anlaşmaya varamadan bir süre daha bekleyecekti. CFRNA uçakları İstanbul’a uçuşlar gerçekleştirerek bu bekleme süresini deneyim kazanarak değerlendiriyordu.
 |
| Temsili resimde CFRNA şirketinin Spad 46 model uçağı İstanbul şehri üzerinde. |
 |
| CFRNA şirketinin uçuş saatleri. Paris’ten kalkan uçak üçüncü gün İstanbul’da olabiliyordu. |
Bazı filatelistler ise ülkemiz posta idaresinin henüz vermediği hava postası hizmetini dolambaçlı yollardan sağlıyorlardı. İlginç bir örnek olarak, değerli filatelistimiz Ozan Kuntay koleksiyonundan, dönemin pul tüccarlarından Atanas Küçükis’in aşağıda resimleri bulunan zarfı gösterilebilir. Normal posta ile Bükreş’te bir arkadaşına gönderdiği zarf oradan Paris’e ve Paris’ten Londra’ya hava postası ile uçmuş, içindeki pul fiyatları listesi ise büyük bir olasılık ile ülkemizden uçan ilk pul fiyat listesi olmuştu.
Pul ve Posta 